Συντήρηση Στοάς
Η αποκάλυψη της στοάς, 4 Μαΐου 1978.
Την ημέρα που αποκαλύφθηκε η στοά, με την πρώτη ματιά στο εσωτερικό της φάνηκε ότι το χώμα δεν είχε ποτέ γεμίσει πλήρως το εσωτερικό της και ότι πάνω σ’ αυτό το χώμα είχαν πέσει σποραδικά αποκολλημένα απολεπισμένα τεμάχια λίθων από τη θολωτή οροφή. Επίσης γινόταν φανερό ότι οι ζημίες προέρχονταν από τα πλευρικά τοιχώματα και όχι από το «κλειδί» και τους δύο παρακείμενους θολίτες.
Με άλλα λόγια, η μεσαία σφήνα («κλειδί») και οι θολίτες 1 βόρεια και νότια του «κλειδιού» ήταν σε καλή κατάσταση, ενώ οι θολίτες 2N και 2S έδειχναν κάπως φθαρμένοι. Κυρίως όμως στους θολίτες 3N και 3S (και κάπως λιγότερο στους 4N και 4S) η φθορά εκτεινόταν στο μεγαλύτερο μέρος της επιφανείας τους.
Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή η φθορά που είχε προκληθεί από την πίεση του υπερκείμενου της καμάρας εδάφους ήταν μικρότερη στους τρεις ανώτερους κεντρικούς δόμους της στοάς, αλλά μεταβιβαζόταν στους υποκείμενους, για παράδειγμα στην άνω εσωτερική γωνία του 3Ν εφαρμοζόταν η πίεση του 2Ν.
Οι αρχαίοι κατασκευαστές φαίνεται να είχαν γνώση του προβλήματος διότι οι οριζόντιες ακμές των λίθων είχαν λοξευτεί ώστε να ανακουφίζεται η υποκείμενη επιφάνεια, αλλά αυτή η πρόνοια δεν ήταν επαρκής.
Το πρόβλημα σίγουρα εμφανίστηκε πρώιμα στην ιστορία της στοάς, αφού ένα αποκολλημένο κομμάτι του θολίτη 3S βρέθηκε πεσμένο στο δάπεδό της, κάτω από το πρώτο στρώμα εδάφους που κάλυψε το μεγαλύτερο ύψος της στοάς κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Πάντως η στοά παρέμεινε διαθέσιμη για ένα χάραγμα σε θολίτη, πριν αυτός απολεπιστεί. (Το αποκολλημένο κομμάτι, σε συνδυασμό με ένα άλλο που βρέθηκε δίπλα του, μας πληροφορούν ότι κάποιος ονόματι Αριστίων ήταν …χαριτωμένος.
Δεδομένου ότι τα πίσω, εξωτερικά, τμήματα των σχισμένων θολιτών παρέμεναν στη θέση τους αμετακίνητα και το έδαφος πάνω από τη στοά είχε σταθεροποιηθεί μέσα στα περισσότερα από 2.300 χρόνια από την κατασκευή της, η στοά δεν είχε κίνδυνο κατάρρευσης, όμως το Δεκέμβριο του 2004 ένα μεγάλο κομμάτι αποκολλήθηκε από θολίτη της σειράς 3Ν, σε μικρή απόσταση από το δυτικό άκρο της. Ήταν ευτύχημα που δεν περνούσε κάποιος από τη στοά εκείνη τη στιγμή και πάραυτα η Αρχαιολογική Υπηρεσία την έκλεισε στους επισκέπτες.
Με κλειστή τη στοά, η Τέταρτη Νεμέαδα του 2008 δεν θα μπορούσε να λάβει χώρα, όμως τον Οκτώβριο του 2007 συμφωνήθηκε μεταξύ του Εφόρου Αρχαιοτήτων Κορινθίας Δρ. Κωνσταντίνου Κίσσα και του Συλλόγου Αναβίωσης των Νεμέων Αγώνων ότι η πραγματοποίηση της Τέταρτης Νεμεάδας θα ήταν εφικτή υπό τις εξής τρεις προϋποθέσεις:
- να τοποθετηθεί προσωρινά μια σκαλωσιά, όχι σε επαφή με την στοά, για να προστατεύει τους συμμετέχοντες στους αγώνες κατά τη διέλευσή τους από αυτήν
- να συνταχθεί μια ειδική μελέτη οριστικής συντήρησης της στοάς και
- η συντήρηση της στοάς να έχει ολοκληρωθεί και η σκαλωσιά να έχει απομακρυνθεί πριν από την Πέμπτη Νεμεάδα του 2012.
Προσωρινά στήθηκαν σκαλωσιές και στη συνέχεια εκπονήθηκε από τον Δρ Κώστα Ζάμπα μια σχολαστική μελέτη. Η μελέτη αυτή εγκρίθηκε κατ΄αρχήν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο του Υπουργείου Πολιτισμού και ακολούθως από τον Υπουργό Πολιτισμού της Ελλάδας στις 21 Δεκεμβρίου, 2010.
Η στοά από δυσμάς, με την προστατευτική για τους επισκέπτες σκαλωσιά, 2008.
Το παρακάτω έργο είχε προβλεφθεί από τη μελέτη:
α. Συγκόλληση ετοιμόρροπων φλουδών και τεμαχίων των λίθων .
Θα καθαριστούν τα ρήγματα, θα σφραγιστούν, θα γίνουν ενέματα (μίγμα υδραυλικού ασβέστη, ποζολάνης και νερού) και όπου χρειάζεται θα τοποθετηθούν καρφίδες από τιτάνιο. Τα πεσμένα θραύσματα θα συγκολληθούν στις αρχικές θέσεις τους.
β. Συμπληρώσεις με τεχνητό λίθο.
Όπου υπάρχουν μεγάλα κενά θα γίνουν λίγες συμπληρώσεις από τεχνητό λίθο, που θα αποκαταστήσουν τα χαμένα πρόσωπα των λίθων και θα δημιουργήσουν κατά τόπους «γέφυρες» επαφής από τους ακέραιους θολίτες μέχρι τα κλειδιά του θόλου. Ο τεχνητός λίθος παρασκευάζεται από υδραυλικό ασβέστη, κεραμάλευρο αδρανή υλικά, ανόργανες χρωστικές ουσίες και νερό. Τα συμπληρώματα θα οπλιστούν με ράβδους από τιτάνιο.
Το τελικό αποτέλεσμα, στην πραγματικότητα, θα είναι να δημιουργηθεί ένας σταθερός θόλος, με πιο ομοιόμορφη κατανομή τάσεων.
Για την εξέλιξη των εργασιών βλέπε Δελτίο Τύπου # 7 (22 Οκτωβρίου 2011), για δε τα τελικά αποτελέσματα βλέπε Δελτίο Τύπου # 11 (15, Ιουνίου, 2013).
Με το έργο να έχει τελειώσει και τη σκαλωσιά να έχει φύγει, οι συμμετέχοντες στην πέμπτη ΝΕΜΕΑΔΑ, όπως και αυτοί των τριών πρώτων, πέρασαν μέσα από την αρχαία σήραγγα καθ’ οδόν προς τον 4ο αιώνα π.Χ. Η αίσθηση ότι «εισέρχονται στο μετρό», που, όπως ακούστηκε, αποκόμισαν όσοι συμμετείχαν στην τέταρτη Νεμεάδα, αντικαταστάθηκε πλέον από την αίσθηση συνύπαρξης με τις άυλες μορφές αρχαίων Ελλήνων αθλητών.