2008 Τέταρτη Σύγχρονη Νεμεάδα

Πρόκειται για την πρώτη Νεμεάδα με την καθηγήτρια Κίμ Σέλτον ως Διευθύντρια του Κέντρου Νεμέας για την Κλασική Αρχαιολογία του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. Αυτή είναι που εξασφάλισε τις παρακάτω φωτογραφίες με τον αστερίσκο (*) από τον φωτογράφο Τζέφρυ Τσεγκ και τις διέθεσε στο Σύλλογο για να χρησιμοποιηθούν εδώ. Ευχαριστούμε την καθηγήτρια Σέλτον και το Κέντρο Νεμέας για τη βοήθειά τους στην φωτογραφική τεκμηρίωση των αγώνων μας.
1 Σχεδιαστική αναπαράσταση του αποδυτηρίου. Ένα βασικό στοιχείο της αναβίωσης των Νεμέων Αγώνων είναι ο χρόνος που χρειάζεται κάθε συμμετέχων για την προετοιμασία και τον καθαρισμό του στο αρχαίο αποδυτήριο. Να προστεθεί ότι μόνο το 2008 ήταν που έγινε φωτογραφική τεκμηρίωση των προετοιμασιών του αποδυτηρίου για να υποδεχθεί τους αγωνιζόμενους, καθώς και άλλων τμημάτων του σταδίου. Η εικόνα που ακολουθεί δεν δείχνει την ιστορία στο σύνολό της, δίνει όμως μια εικόνα των εργασιών που προηγούνται των αγώνων.

2 Το 1996 χρειάστηκε να κατασκευαστεί μια τέντα που θα σκέπαζε το αποδυτήριο και θα στέγαζε τους συμμετέχοντες. Ο Στέφανος Μίλλερ έφτιαξε μια μακέτα του απαιτούμενου χώρου, λαμβάνοντας υπ’ όψη το σχέδιο του κτιρίου και την ανάγκη μεγάλου εσωτερικού ύψους, ώστε να υπερβληθούν οι αρχαίες κολώνες, που σημειώνονται με κόκκινο μολύβι.

3 Η μακέτα της τέντας, από νότο, με την πόρτα που οδηγεί στο διάδρομο προς τη στοά, εφοδίασε με τις απαραίτητες πληροφορίες το σκηνοποιό του 6ου Συντάγματος Πεζικού (στην Κόρινθο), ώστε να κατασκευάσει την τέντα με υλικά που προμηθεύτηκε από μια Εταιρεία του Ναυπλίου, την Παμόνα Α.Ε.

4 Ωστόσο, πριν στηθεί η τέντα, έπρεπε να κατασκευαστεί μια ελαφρού τύπου σκαλωσιά, για την προστασία των αρχαίων κολωνών, που φαίνονται εδώ το 2008. Ο Στέφανος Μίλλερ είναι σκαρφαλωμένος σε μια σκάλα που κρατάει ο Γιώργος Νικητάκος, ενώ ο Ηλίας Σκάζας έχει έτοιμο το επόμενο ξύλινο καδρόνι που θα τοποθετήσει ο Μίλλερ στη θέση του.

5 Η ανάρτηση της τέντας απαιτεί περίπου 30 άτομα , υπομονή και προσοχή, διότι το ύφασμα πρέπει να περάσει πάνω από τη σκαλωσιά και τις αρχαίες κολώνες.

6* Η τέντα είναι στημένη και έτοιμη για χρήση και οι πρώτοι δρομείς αρχίζουν να αλλάζουν τα ρούχα τους.

7* Η τέντα προσφέρει επίσης χώρο εργασίας για τους φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, οι οποίοι προετοιμάζουν δάφνινα στεφάνια για τους κριτές και τους κήρυκες.

8* Οι κλάδοι φοίνικα περιμένουν τους νικητές.

9* Ο φοιτητής στο Μπέρκλεϊ Τζών Λάνιερ κουβαλάει κουρελούδες για να καθήσουν οι θεατές.

10* Ο Ηλίας Σκάζας, εντόπιος εργάτης και για πολύ καιρό επιστάτης του αρχαιολογικού χώρου, κουβαλάει ένα ακόμα φορτίο “καθισμάτων” για τους θεατές.

11* ο Ηλίας Σκάζας στοιβάζει επίσης καυσόξυλα που θα καούν στο Βωμό όλη την ημέρα.

12* Τα αγγεία με τη Νεμεατική Γη, που θα καλύψει τη φλόγα κατά την τελετή λήξης, είναι ήδη δίπλα στο Βωμό.

13* Φοιτήτριες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ ασπρίζουν τις γραμμές που χωρίζουν τους διαδρόμους του στίβου.

14* Ο Στέφανος Μίλλερ, με τη βοήθεια ενός φοιτητή από το Μπέρκλεϊ, τοποθετεί το μηχανισμό εκκίνησης (ύσπληγα).

15* Το καινούργιο σχοινί εγγυάται ότι δεν θα υπάρξει σφάλμα στη λειτουργία του μηχανισμού εκκίνησης.

16* Ο κριτής Γιώργος Μπουχούτσος, ακολουθούμενος από τους Κριτές Τάσο Ταγαρά, Νίκο Ζώη και Γιώργο Ανδριανάκο και περιστοιχιζόμενος από το Λύκειο Ελληνίδων Κιάτου, μεταφέρει τη φλόγα από το Ναό του Διός στο Στάδιο.

17* Το Λύκειο Ελληνίδων Κιάτου φθάνει στο στάδιο συνοδεύοντας τη φλόγα.

18* Ο Δήμαρχος Νεμέας Κώστας Καλαντζής απευθύνει το χαιρετισμό καλωσορίσματος στην Τελετή Έναρξης, έχοντας στο πλευρό του τους Κριτές Μιχάλη Βελέντζα (πρώην Δήμαρχο), Παναγιώτη Καρυώτη και Σπύρο Μπουχούτσο.

19* Ο πρώην Νομάρχης Κορινθίας και νυν Βουλευτής Άγγελος Μανωλάκης παραδίδει τη φλόγα στο Δήμαρχο Καλαντζή, ενώ ο Δούλος Γιώργος Νικητάκος βρίσκεται σε ετοιμότητα για να βοηθήσει.

20* Ο Δούλος Γιώργος Νικητάκος βοηθάει το Δήμαρχο Κώστα Καλαντζή στην αφή του Βωμού.

21* Κατά τη διάρκεια της Τελετής Έναρξης, η Κίμ Σέλτον (Διευθύντρια του Κέντρου Νεμέας για την Κλασική Αρχαιολογία του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ) χαιρετά τον Αριστοτέλη Καλλή (πρώτο Πρόεδρο του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμέων Αγώνων) ο οποίος συνομιλεί με το Στάθη Σκλήρη (Πρόεδρο, τότε, του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμέων Αγώνων). Ο Κώστας Λαμπρόπουλος (μέλος, τότε, του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου) είναι προσηλωμένος στην τελετή στο Βωμό.

22* Στο αποδυτήριο οι Δούλοι Ιωάννης Νάκης (αριστερά) και ο Κώστας Ταγαράς βοηθούν αθλητές στην προετοιμασία τους.

23* Ο Μαστιγοφόρος Αναστάσιος Μπακασιέτας δείχνει σε αθλητή που θα πρέπει να πάει για να δώσει τον όρκο του.

24* O Κριτής Χάρης Κυριάκος είναι έτοιμος για να αρχίσουν οι αγώνες.

25 Ο Σαλπιγκτής Παναγιώτης Δημαράκης είναι έτοιμος για να αρχίσουν οι αγώνες.

26* Μαστιγοφόρος Αναστάσιος Μπακασιέτας είναι έτοιμος για να αρχίσουν οι αγώνες.

27 Ο Σαλπιγκτής Αλέξανδρος Μπασανιώτης έχει σημάνει στο πλήθος για την προσοχή του, έτσι ώστε ο Κήρυκας Μπρέιντι Κίσλιν να μπορεί να αναγγείλει τα ονόματα των αγωνιζομένων, από τον κατάλογο που κρατάει ο Δούλος Ιωάννης Σχοινοχωρίτης.

28* Η σάλπιγγα ηχεί και η πρώτη ομάδα αθλητών είναι έτοιμη να μπει στο στάδιο.

29 Η πρώτη ομάδα, με επικεφαλής τον 84χρονο Γεώργιο Κόρκα στο διάδρομο 5, παίρνει θέση στη γραμμή εκκίνησης.

30 Η δεύτερη ομάδα, με τον Καθηγητή Αθανάσιο Μασκαλέρη στην τρίτο διάδρομο και τον Άγγελο Μανωλάκη στον τέταρτο, έτοιμους για την εκκίνηση.

31* Νικητής της δεύτερης ομάδας είναι ο φύλακας αρχαιοτήτων στις Μυκήνες Γιώργος Χρόνης. Είχε επίσης νικήσει το 2000, φυσικά σε ομάδα νεώτερης ηλικίας.

32* Η επόμενη ομάδα μπαίνει στο στάδιο. Αριστερά ο Ιωάννης Φλέσσας, Ταμίας του Συλλόγου το 1996 και πάλι το 2011.

33* Η Τρίτη ομάδα παίρνει θέση στη γραμμή εκκίνησης. Στο βάθος, τρίτος από το τέλος, είναι ο Ιωάννης Φλέσσας. Ο δούλος με το «αρχαίο» ρολόι και τα γυαλιά ηλίου είναι ο Νίκος Μπενέκος, που είχε νικήσει στον πρώτο σύγχρονο αγώνα το 1996 και ήταν το πρόσωπο της αφίσας του 2004. Ο Μαστιγοφόρος στα αριστερά είναι ο Μπίλλ Τέιλορ, του οποίου φοιτητές από το Μαρίν Κάουντι της Καλιφόρνιας είχαν βοηθήσει στη δοκιμαστική χρήση του μηχανισμού εκκίνησης (ύσπληγας) το 1993 και του δρόμου για Τα Βήματα του Ηρακλή το 1995.

34* Η Τρίτη ομάδα τρέχει (ο Ιωάννης Φλέσσας δεν φαίνεται).

35* Μια άλλη ομάδα συγκεντρώνεται στο αποδυτήριο, ενώ ο Δούλος Ιωάννης Σχοινοχωρίτης (αριστερά) μεταφέρει τον κατάλογο με τα ονόματα (πάπυρος στο αριστερό του χέρι) στον κήρυκα στο στίβο. Ο πρώην Πρόεδρος Αριστοτέλης Καλλής δίνει οδηγίες, ενώ ο ‘Αστυνόμος’ Μαστιγοφόρος Δημήτριος Δημόπουλος (με τα πράσινα) στέκεται έτοιμος να ελέγξει την εφαρμογή τους.

36 Απαγγέλλεται ο όρκος από τον Κριτή Παναγιώτη Παπαδόπουλο, συνεπικουρούμενο από το Δούλο Στέφανο Μίλλερ. Οι γνωστοί αγωνιζόμενοι, από αριστερά, είναι: Άρης Ματθαίου, Γιώργος Κωστούρος, Παντελής Κοβεντάρος και ο Καθηγητής Πώλ Κρίστεσεν (πίσω).

37* O Δούλος Ιωάννης Σχοινοχωρίτης μεταφέρει τον κύλινδρο χάρτου με τα ονόματα της ομάδας μέσω της στοάς στο στίβο.

38 Ο σαλπιγκτής Ντέιβιντ Λάγκα σαλπίζει το παράγγελμα της σιωπής, ενώ ο Κήρυκας Διονύσιος Γρίβας ετοιμάζεται να διαβάσει τα ονόματα των δρομέων από τον κατάλογο που του επέδωσε ο Δούλος Ιωάννης Σχοινοχωρίτης. Ο Δούλος Στέφανος Μίλλερ έτοιμος να βοηθήσει.

39* Η επόμενη ομάδα μπαίνει στο στάδιο.

40* Ο Γιώργος Κωστούρος, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου, τραβάει κλήρο για το διάδρομό του από τον Κριτή ;;;.

41* Ο Δούλος απόστολος Δελής οπλίζει το μηχανισμό εκκίνησης (ύσπληγα) ενώ δρομείς, περιλαμβανομένου του Καθηγητή Πώλ Κρίστεσεν στα αριστερά, περιμένουν το σήμα να τοποθετήσουν τα πόδια τους.

42* Τα σχοινιά του μηχανισμού εκκίνησης έχουν πέσει και ο αγώνας αρχίζει.

43 Ο αγωνιζόμενοι ξεχύνονται στο στίβο.

44 Νικητής αυτού του αγώνα θα είναι ο Γιώργος Μπακασέτας, ηλεκτρολόγος από το Πετρί της Νεμέας (στα δεξιά).

45* Στο μεταξύ, ενώ ο κόσμος είναι καθισμένος στις πλαγιές και παρακολουθεί τον Παππού και τη Γιαγιά, τον Πατέρα και τη Μάννα, τον Αδελφό και την Αδελφή να τρέχουν σαν αρχαίοι Έλληνες.

46 Ήρθε ώρα για ένα νέο αγώνα και ο Δούλος Στέφανος Μίλλερ επιστρέφει στο στίβο ακολουθούμενοςαπό το Γιώργο Μπουχούτσο, τότε Αντιπρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου.

47 Το 2008 έγινε μια προσθήκη στο πρόγραμμα: ο αγώνας οπλιτοδρομίας (οπλιτοδρόμος). Αυτό έγινε μετά από αίτημα συμμετοχής ενός «Εκπαιδευτικού Αρχαιοπρεπούς Οπλιτικού Αγήματος» γνωστού ως Σπαρτιατικές Μόρες. Πρόκειται για πολιτιστικό σωματείο, που έχει σκοπό την αναπαράσταση των αρχαίων ελληνικών στρατιωτικών στολών και συνηθειών, ειδικά της εποχής των Περσικών Πολέμων.

Επειδή ένα αγώνισμα γνωστό ως «οπλιτοδρόμος» εισήχθη στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 520 π.Χ., και πιθανόν περίπου τον ίδιο χρόνο στη Νεμέα, φαινόταν πιθανό συμβατό οι Σπαρτιατικές Μόρες να επαναλάβουν ένα τέτοιον αγώνα, που είχε μήκος δύο σταδίων και υποχρέωνε σε τρέξιμο με ασπίδα και φορεμένο κράνος, όπως μπορεί να δει κανείς σε πολλά αρχαία αγγεία, συμπεριλαμβανομένου και ενός Παναθηναϊκού Αμφορέα του 323/2 π.Χ., που σήμερα εκτίθεται στο Λούβρο.

Πρέπει να σημειωθεί η απουσία θωράκισης του σώματος και επιθετικών όπλων. Πράγματι, η εκεχειρία (η συγκράτηση των χεριών = η αποχή από τα όπλα) που προστάτευε τους αρχαίους αγώνες απέτρεπε τέτοια όπλα κατά τη διάρκεια των αγώνων. Έτσι, με τα μέλη του σωματείου Σπαρτιατικές Μόρες συμφωνήθηκε να τρέξουν ένα τέτοιον αγώνα δρόμο στην Αναβίωση των Νεμέων Αγώνων.

48 Οι Σπαρτιατικές Μόρες φθάνουν στο αποδυτήριο, αλλά με δόρατα και σπαθιά. Μετά από μία διαβούλευση, συμφωνούν να αφήσουν τα όπλα εκτός σταδίου και να τρέξουν ξυπόλυτοι.

49* Αθλητής από τις Σπαρτιατικές Μόρες τραβάει κλήρο για την επιλογή του διαδρόμου του από κράνος που κρατάει ο Δούλος Γιώργος Κωστούρος, ενώ ο Δούλος Στέφανος Μίλλερ παρακολουθεί, όπως και ένας άγνωστος κάμεραμαν.

50* Έξι δρομείς του οπλιτοδρόμου είναι στους διαδρόμους τους στη γραμμή εκκίνησης και οι Δούλοι Γιώργος Κωστούρος (πρώτο πλάνο) και Στέφανος Μίλλερ οπλίζουν το μηχανισμό εκκίνησης, ενώ ο Δούλος Γιώργος Νικητάκος και οι Κριτές ; ; ; και ; ; ; παρακολουθούν.

51* Ο μηχανισμός εκκίνησης (ύσπληγα) είναι έτοιμος και ο αγώνας πρόκειται να αρχίσει.

52 Τα σχοινιά του μηχανισμού εκκίνησης έχουν πέσει και οι δρομείς ξεκινούν.

53 Κάθε αθλητής τρέχει στο μισό πλάτος του διπλού διαδρόμου, παίρνει στροφή γύρω από έναν πάσσαλο (καμπτήρα) και επιστρέφει στη γραμμή εκκίνησης (για την ώρα γραμμή τερματισμού) τρέχοντας στο άλλο μισό πλάτος του διαδρόμου του.

54 Φωτοφίνις με το δρομέα στα δεξιά να προηγείται όχι περισσότερο από μισό βήμα.

55 Ο νικητής δέχεται την ταινία του.

56* Ενώ το αποδυτήριο αδειάζει από άνδρες και οι γυναίκες παίρνουν τη θέση τους, το αρχαίο στάδιο γεμίζει με αρχαία μουσική από το Μουσικό Σύνολο ΛύρΑυλος, του οποίου ο επικεφαλής Παναγιώτης Στέφος (εδώ, στα δεξιά, παίζει γκάιντα) είναι και ο κατασκευαστής των οργάνων.

57* Έξω από το αρχαίο στάδιο, διατίθενται αναμνηστικά της Τέταρτης Νεμεάδας.

58 Μερικές από τις Ελλανοδίκες για τους αγώνες των γυναικών παίρνουν τις θέσεις τους στη γραμμή εκκίνησης. Από αριστερά: Αγλαΐα Αργυροπούλου, Κωνσταντίνα Καλκούνια και ; ; ; .

59* Ο σαλπιγκτής Αλέξανδρος Μπασανιώτης σημαίνει στο πλήθος να ακούσει τον Κήρυκα Διονύσιο Γρίβα να αναγγέλλει τους επόμενους αγωνιζόμενους από τον κατάλογο που κρατάει ο Δούλος Ιωάννης Σχοινοχωρίτης, ενώ ο Δούλος Πώλ Κρίστεσεν παρακολουθεί.

60 Γυναίκες αρχίζουν να βγαίνουν από το αποδυτήριο προς το πέρασμα, όπου θα δώσουν τον όρκο τους.

61 Καθώς ακούγονται τα ονόματά τους από τον Κήρυκα Γρίβα (με τα μπλέ),οι γυναίκες μπαίνουν στο στάδιο πολιορκούμενες από κάμερες.

62 Οι γυναίκες βρίσκονται στη γραμμή εκκίνησης, αλλά ο Αφέτης Αντώνης Καλκούνιας, πίσω στο βάθος, πρέπει να κάνει προσαρμογές στο μηχανισμό.

63 Σύγχρονα γυναικεία δάκτυλα ποδιών στις αρχαίες αυλακώσεις, ή τα περισσότερα, τουλάχιστον, δάκτυλα στις αυλακώσεις.

64 Ο Αφέτης Αντώνης Καλκούνιας ετοιμάζεται να δώσει το σήμα και να απελευθερώσει το μηχανισμό εκκίνησης.

65 Ο αγώνας σε εξέλιξη. Δεύτερη από αριστερά μια εντόπια που υποστηρίζει το Σύλλογο εδώ και πάρα πολύ καιρό, η Ζανίν Νικολάου.

66 Μια άλλη ομάδα στην αφετηρία.

67 Και αυτός ο αγώνας σε εξέλιξη.

68 Η επόμενη σειρά περιλαμβάνει την Αθηνά Τρακάδα (αριστερά), πρώην και για δύο φορές μέλος του προσωπικού ανασκαφής της Νεμέας.

69 Μια άλλη σειρά γυναικών.

70 Μια νικήτρια, αφού άλλαξε στο αποδυτήριο, ξαναγυρίζει στην οικογένειά της με την ταινία στο κεφάλι και με το κλαδί φοίνικα και το μπλουζάκι στο χέρι.

71* Η ομάδα νέων γυναικών κοντά στον τερματισμό.

72* Οι νέες γυναίκες πανηγυρίζουν για τον αγώνα τους και αναζητούν τη νικήτρια.

73* Νικήτρια είναι η Μύριαμ Ρούμπενσον, φοιτήτρια από το Μπέρκλεϊ και μέλος του προσωπικού Ανασκαφής στη Νεμέα, η οποία την προηγούμενη ημέρα άσπριζε τις γραμμές των διαδρομών στο στίβο του σταδίου.

74 Άποψη ενός αγώνα από την κορυφή του σταδίου.
75* Η Ελλανοδίκης Κίμ Σέλτον, Διευθύντρια του Κέντρου Νεμέας για την Κλασική αρχαιολογία του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, βάζει τη νικητήρια ταινία στην Έμιλυ Στέφεν από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, περιστοιχιζόμενη από τις φοιτήτριες από το Μπέρκλεϊ Λίντσεϊ Μάζουρεκ (αριστερά), Λάουρα Καρλσον και Ζένα Ζάκ.
76* Ο Δούλος Γιώργος Νικητάκος συνδαυλίζει τη φωτιά στο Νεμεατικό Βωμό.

77* Κορίτσια μπαίνουν στο στάδιο, οδηγούμενα από το Δούλο Κώστα Ταγαρά.

78* Τα κορίτσια διασχίζουν το στίβο, πηγαίνοντας προς στη γραμμή εκκίνησης.
79* Κορίτσια στη διάρκεια του αγώνα.

80* Η Ελλανοδίκης Κίμ Σέλτον, βάζει τη νικητήρια ταινία στην Σέλια Μονιέ από τη Γαλλία.

81* Η νικήτρια Σέλια Μονιέ και οι συναθλήτριές της, μεταξύ των οποίων, στα αριστερά, η Κέλλυ Αγάθου, ανιψιά του Θεοδόσιου Ζαβίτσα.

82* Μια άλλη νεότερη νικήτρια, ; ; ;

83* Ο τερματισμός μιάς άλλης σειράς.

84* Μικρά κορίτσια τρέχουν.

85* Μικρά κορίτσια με ανταγωνιστικό πνεύμα.

86 Μικρά αγόρια μπαίνουν στο στάδιο.

87 Μικρά αγόρια στη γραμμή εκκίνησης.

88 Μικρά αγόρια τρέχουν.
89* Δρομείς στα Βήματα του Ηρακλή μπαίνουν στο στάδιο.
90 Δρομείς μπαίνοντας στο Στάδιο δέχονται υπόδειξη να τρέξουν πίσω από το Βωμό και μετά να κατευθυνθούν προς τη γραμμή εκκίνησης.
91 Οι Κήρυκες Γιώργος Κωστούρος και Στέφανος Μίλλερ ανοίγουν το δρόμο για την αρπίστρια Νταϊάν Ντιλέϊτ κατά την τελετή λήξης.

92 Οι νικητές της Τέταρτης Νεμεάδας περιμένουν τα στεφάνια τους από αγριοσέλινο.

93 Οι Κήρυκες Γιώργος Κωστούρος και Στέφανος Μίλλερ διαβάζουν την Προσευχή στη Γη της Νεμέας, κατά την τελετή λήξης. Ο Σαλπλιγκτής Παναγιώτης Δημαράκης και ο Δούλος Τάσσος Ταγαράς τελούν σε αναμονή.

94* Μετά τους αγώνες, οι γυναίκες του χωριού της Αρχαίας Νεμέας προσφέρουν γεύμα σε όλους τους συμμετέχοντες. Από αριστερά: Κωνσταντίνα Καλκούνια, Κατερίνα Κασκαντάμη, ; ; ; και (πίσω από το τραπέζι) η Βάσω Ζαβίτσα.

95 Ο Μπρέντι Κίσλιγκ, πρώην φοιτητής στο Μπέρκλεϊ και μέλος της ανασκαφικής ομάδας στη Νεμέα γράφει στο “Athens News” για την εμπειρία του στην Τέταρτη Νεμεάδα το 2008.